Boer in transitie - Jorrit Postma

“Mijn ambitie kwam niet overeen met de wensen van de politiek en de consument. Dat is jammer, maar het is geen drama.” 

Jorrit Postma (30) is in 2008 vanuit Flevoland naar Longerhouw (achter Bolsward) gekomen om daar het bedrijf van zijn oom over te nemen. Hij melkt 130 koeien op 46 hectare en woont er samen met zijn vrouw. Als zijn vader even langs komt, roept deze: ‘Als we onze plannen 35 jaar geleden door hadden gezet en naar Australië waren geëmigreerd, had ons toekomstperspectief er heel anders uitgezien. Daar hebben boeren zoals Jorrit tenminste kansen. Hier zijn teveel regels!’  

Jorrit: ‘Toen het melkquotum er af ging, heb ik een stal gebouwd voor 180 koeien. Helaas werd de afschaffing van het quotum meteen gevolgd door de nieuw mestwetgeving en kon ik weer niet groeien. Mijn grenzen worden voor me bepaald en dat wringt met mijn ondernemerslust. Bovendien merk ik, dat je als boer met hard werken niets opschiet. Daarom kijk ik om me heen. Ik denk er bijvoorbeeld over om een andere melkstroom te creëren en ik studeer weer: Master of Science aan Nyenrode.

Vertroebeld

Mijn vader is geen boer, maar ik kom wel uit een agrarische familie. De sector trok me, omdat het zo’n ondernemende sector is: Nederlandse agrariërs lopen altijd voorop in de wereld. Maar nu zijn de randvoorwaarden niet meer correct en de doelen, als het gaat om mestbeleid en natuur, niet realistisch. Correcte informatie ontbreekt en de beeldvorming is vertroebeld. We zitten klem tussen het huidige verdienmodel en wat de samenleving van ons vraagt.  

Als voorzitter van collectief Súdwestkust loop ik hier ook tegenaan, als het bijvoorbeeld gaat om de doelen op het gebied van vogelbehoud. We gaan deze natuurdoelstellingen niet halen. Daarom zou ik deze aan willen passen aan de werkelijkheid. Om te voorkomen dat we er vroeg of laat op afgerekend worden.

Mijn ideaal is ook een landschap met veel vogels en bloemen, maar dat is momenteel moeilijk te realiseren voor een gangbaar bedrijf. We hebben allemaal hoge vaste kosten en die wegen zo zwaar dat productieverhoging altijd de oplossing is geweest. Een bedrijf moet rendabel zijn, om te kunnen voortbestaan.

Boeren zijn dé landschapsbeheerders van Nederland, alleen weten we dat nog te weinig te verkopen aan de buitenwereld. Diersoorten die zich niet aan de veranderingen in het landschap aanpassen, sterven uit. Je kunt je afvragen of dat een probleem is. Maar áls je het een probleem vindt, moet je ook realistisch zijn en op zoek gaan naar een andere manier van boeren, met een ander verdienmodel. 

Oplossingen

Oplossingen zoek ik op twee fronten. De landbouw moet met één geluid naar buiten treden; sterke lobby moet vanuit één organisatie komen. Verder is het belangrijk de burger te betrekken bij wat we doen. En de burger zit niet te wachten op alleen maar toenemende schaalvergroting, maar hecht steeds meer waarde aan lokaal geproduceerde producten en duurzaam voedsel.

Misschien moet Nederland wel een probeertuin worden voor de landbouw wereldwijd en moeten we kennis gaan exporteren in plaats van voedsel. We zouden ons kunnen gaan richten op hoe je landbouw, landschap en natuur het beste kunt combineren en daar ervaringsdeskundig in worden.

De consument verandert en de landbouw zal mee moeten gaan in deze transitie. We missen de kracht om de juiste snaar bij het publiek te raken. Boeren voelen zich daardoor op één nul achter staan en zijn voortdurend bezig zichzelf en hun bedrijfsvoering te verdedigen. 

Ik werd boer met het idee dat ik het verschil kon maken qua productie en efficiëntie, maar mijn ambitie kwam niet overeen met de wensen van de politiek en de consument. Dat is jammer, maar het is geen drama. Ik zie absoluut kansen voor de toekomst van mijn bedrijf, maar ik stel het perspectief wél bij aan de werkelijkheid. Concreet houdt dat in, dat ik, in eerste instantie, het bedrijf steeds meer wil rondzetten met vreemd personeel. Dat geeft mij de kans om breder te focussen en daar mijn voordeel mee te doen.

Wat dat betreft ben ik er niet rouwig om, dat we niet in Australië wonen. Dan was ik misschien, met oogkleppen op, maar door blijven gaan. 

De serie Boerenportretten wordt mogelijk gemaakt door: Platform Natuurlijke Veehouderij / Natural Livestock, Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, Living Lab Natuurinclusieve Landbouw, Boerennatuur, Friese Milieu Federatie  en Vogelbescherming Nederland.