Boer in transitie - Rennie en Auke Stremler

“Wij boeren moeten verbinding met de consument zoeken. Als daar een klik ontstaat, kun je met elkaar opwerken aan wat je belangrijk vindt.”

Rennie (44) en Auke (47) Stremler wonen met hun vier kinderen in de driehoek Jorwert, Baard en Mantgum, grenzend aan de Lionserpolder. Ze melken 80 koeien en bewerken 67 hectare waarvan 37 natuurland is. Sinds 1 april 2017 zijn ze biologisch.

Rennie: ‘Voor mij is de grootste verandering dat ik, nu de kinderen groot zijn, me meer met het bedrijf kan bezighouden. Daardoor heb ik bij de veranderingen van de laatste jaren een grote rol kunnen spelen. Toen we bij de ruilverkaveling bij de Lionserpolder werden ingedeeld en dat gebied als ‘natuur’ moest worden ingevuld, zag ik dat wel zitten.’

Auke: ‘Ik moest er eerst niets van hebben. Ik had niets met natuur!

Blaarkoppen

Toen hebben we met elkaar gepraat en ook met Ben Barkema, een adviseur van de provincie. Hij zei: “Auke, je ziet deze verandering  als een bedreiging, maar je kunt het ook als een kans beschouwen.” We zijn bij hem op bezoek gegaan en zagen toen voor het eerst blaarkopkoeien.’

Rennie: ‘De dieren zagen er zo zorgeloos uit. Ze konden gewoon van het land eten en  hadden niets bijzonders nodig: ze redden zichzelf. Ik was meteen enthousiast.’

Auke: ‘We besloten een gedeelte van de Lionserpolder te bewerken als particulier natuurgebied. 

Momenteel beheren we daarnaast ook nog een gebied van Natuurmonumenten. Onze Holstein-koeien hebben we gekruist met blaarkoppen. Dat is een goede zet geweest: de dierenarts weet onze boerderij niet eens meer te vinden. Toen we nog volbloed Holsteins hadden, was er altijd wat en dat bracht veel zorgen en kosten met zich mee. Het is heel prettig als je problemen met het vee zelf kunt oplossen. 

Keuze

Onze bedrijfsvoering is 180 graden gedraaid. Van intensief naar extensief. Als we intensief waren blijven doorwerken, hadden we moeten vertrekken. Het bedrijf was niet rendabel genoeg, dus leek groeien de enige weg en dat kon hier niet.’

Rennie: ‘We wilden boer blijven en Auke wilde hier eigenlijk ook niet weg. Ik doe de administratie en veel geld investeren, leek me niet verstandig.’

Auke: ‘Dit speelde in het jaar 2009 en we zijn toen niet gesteund in onze keuze. Eigenlijk werden we met de nek aangekeken. Mijn vader zei: ‘Dat doe je toch niet. Je gaat 30 jaar terug in de tijd!’ Er was ook geen enkele adviseur te vinden die achter onze plannen stond. Vooral door de bank zijn we tegengewerkt. Zij wilden geen natuurland financieren, omdat daar volgens hun geen toekomst in zat. Houd je dan maar eens sterk.  We zeiden tegen elkaar: “We gaan door, maar we doen het in fases. Stapje voor stapje.”

Ik geniet van de vogels en het landschap. Vroeger zag ik niet eens hoe mooi het hier is. Nu  wel en ik realiseer me dat dat belangrijk is. De rust en de ruimte motiveren mij.’ 

Rennie:  ‘Ik vind het vooral heel prettig dat we ons bedrijf weer gezond maken. Na al die jaren van sappelen, blijft er straks eindelijk weer eens iets over. Kunnen we eens lekker op vakantie bijvoorbeeld.’

Pionieren

Auke: ‘Het is wel pionieren. We leren vooral uit ondervinding. Veel boeren willen dat niet: die moeten een adviseur kunnen bellen.

We krijgen weinig reacties uit bijvoorbeeld het dorp. Je voelt dat mensen met een schuin oog naar je kijken, zo van: hoe zou dat gaan. Wel positief is de betrokkenheid van Kening fan ´e Greide en de kerk. Het is prettig zo nu en dan eens een klopje op je schouder te krijgen. Dat heeft iedereen nodig.’

Rennie: ‘Je moet uitdragen wat biologisch behelst. Straks komt er bijvoorbeeld een kunstroute langs ons bedrijf en dan vertellen we over hoe wij hier werken. Ik vind het mooi om te laten zien dat het niet allemaal groot en snel hoeft. En je komt met allerlei mensen in contact. Dat is ook leuk. Onze crowdfundingsactie bij de Milieufederatie hoort daarbij. Daarmee betrekken we mensen bij onze keuzes. Wij boeren moeten verbinding met de consument zoeken. Als daar een klik ontstaat, kun je met elkaar opwerken aan wat je belangrijk vindt.’

Auke:  ‘Met deze extensieve manier van boeren hebben we meer tijd gekregen om er op uit te gaan. Het is belangrijk voor je ontwikkeling, dat je niet helemaal d door je bedrijf wordt opgeslokt.  Onze kennissenkring heeft zich enorm verbreed. We treffen nu heel andere mensen dan vroeger. Daar leer ik van.

Het belangrijkste is dat ik weer plezier in mijn werk heb gekregen. Het  enthousiasme van toen ik als twintiger begon, is weer helemaal terug.’

Kijk voor de crowdfundingsactie van Rennie en Auke op:

www.friesemilieufederatie.nl/nieuws/landschapspijn-in-de-leonserpolder/

De serie Boerenportretten wordt mogelijk gemaakt door: Platform Natuurlijke Veehouderij / Natural Livestock, Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, Living Lab Natuurinclusieve Landbouw, Boerennatuur, Friese Milieu Federatie  en Vogelbescherming Nederland.